Eklemi oluşturan yapılar içerisinde eklem kıkırdağı dışında eklem kapsülü ve bu kapsül içerisinde soğanın zarı gibi varolan sinovyal zarından bahsedilebilir. Eklem iltihabı denilen genelde bu sinovyal zarında ortaya çıkan bir çeşit kimyasal reaksiyonlardır. Burada vücudumuzda varolan bağışıklık sistemin değişik elemanları genetik bağlı olarak veya çevresel faktörlerin tetiklediği bazı durumlar nedeni ile otonomi kazanarak iltihaplı romatizmal hastalıklar denilen bir grup hastalığı başlatabilirler. Eklem iltihabı denildiği zaman genellikle bunu sadece eklemin mikrobik iltihabı gibi düşünmemek gerekir. Gerçekten mikroplarla oluşabilen septik artritte diye tanımlanan eklem iltihapları olabildiği gibi genel anlamda romatizmal hastalıklar çerçevesi içerisinde yer alan hastalıklar kimyasal reaksiyonlar yani bağışıklık sisteminin farklı çalışması ile giden farklı bir pürülan olmayan iltihapla kaynaklı eklem hastalıklarıdır.
Eklem İltihabı Neden Olur?
Eklem iltihabı genellikle genetik yatkınlığı olan bireylerde virüs gibi çevresel faktörlerin tetiklemesi ile ortaya çıkan bir türlü hastalıkla karakterize olabilir. Romatoid artrit , lupus gibi sistemik romatizmal hastalıklardan bahsedilen hastalıklardandır. Bu hastalıklardan özellikle romatoid artrit, lupus gibi gruplarda kadınlar biraz daha sık görülmektedir. Ama vaskülit diye tanımlanan özellikle damar iltihabı ile giden hastalıklar , iltihaplı bel romatizması diye bilinen grup hastalıklarda genellikle kadın – erkek oranları birbirine daha yakın görülebilmektedir. Hastalığın durumuna göre kadın – erkek sıklığı fark etmektedir. Ancak eklem iltihabı denildiği zaman bunu sadece enfeksiyonlardan kaynaklanan bir durum olarak düşünmemek gerekir. Eklem iltihabı klasik anlamda romatizmal hastalıklara neden olanlar daha ziyade otoimmün mekanizmalar diye tanımlanan bağışıklık sisteminin biraz daha normalden farklı çalışmasıdır.
Eklem İltihabı Nasıl Geçer?
Eklem iltihabı tedavisi medikal ve nonmedikal diye ikiye ayrılabilir. Ya da ilaçlı ve ilaç dışı yöntemlerle de tanımlanabilir. İlaçlar genellikle non steroidal antienflamatuar tanımlanan iltihap gideren ilaçlar, kortizonlar ve bunun dışında hastalık gidişini değiştiren bir grup içerisinde kemoterapatik ajanların bulunduğu ilaçlar grubudur.Bunun ötesinde ilaç tedavisine yardımcı olan yöntemleri hiç bir zaman akıldan çıkarmamak gerekir. Kilo vermek , iyi egzersiz yapmak, uygun egzersizleri fizyoterapist aracılığı ile öğrenmek ve bunları hayatın , yaşamın bir parçası haline getirmek , sigaradan ve aşırı beslenmeden durmak özellikle eklem ağrılarının ve iltihabının tedavisinde düşünülmesi gereken seçeneklerdir.
Eklem iltihabının tedavisinde sadece bir seçenek veya bir yöntem yoktur. Birden fazla yöntem vardır. Birde bunların iltihaplı eklem hastalıklarının olmaları antibiyotik ile tedavi edilmesi gerektiğini düşünmemek gerekir.
Eklem İltihabı Olan Kişiler Nelere Dikkat Etmelidir?
Eklem iltihabı olan hastaların en büyük sorunları ağrıdır. Ağrıyı giderebilmek için kullanılan ilaçların yanı sıra hastaların dikkat etmesi gereken durumlar mevcuttur. Eklem iltihabı özellikle kandaki iltihap yüksekse kaplıcanın faydalı olacağı bir durum söz konusu değildir. Bunun yanı sıra aktif ağrılı dönemde , iltihabın yüksek olduğu dönemde daha çok soğuk tedavisinden fayda görmesi gerekir. Kaplıcanın faydalı olduğu veya hastanın rahatladığı dönemler genellikle hastanın eklem iltihabının aktif olmadığı özellikle iltihaplı bel hastalıklarında yardımcı bir yöntem olarak kullanılabilir. Ama aktif halde ise kaçınılması gereken bir durumdur. Bunun dışında iltihabı kontrol ederken dikkat edilmesi gereken şeylerden bir tanesi de kıkırdağın hasarını engelleyebilmektedir. Bu konuda da en önemli şey beslenmeye dikkat etmek gerekir. Özellikle kilo vermek gerekir. Kalça, diz, ayak bileği, omurlar gibi yük taşıyan eklemler özellikle kilodan oldukça kötü etkilenmektedir. Bunun dışında kasları kuvvetlendirmenin hastalık tedavisinde çok önemli yeri vardır. Hastalar mümkünse özellikle genç yaştaki hastalar hayatlarında yaşam tarzı olarak sporu yapmaları gerekir. Ayrıca sigaradan kaçınmak çok önemlidir. Çünkü sigara özellikle bazı romatizmal hastalıkları arttırdığı bilinmektedir.
Eklem İltihabının Belirtileri?
Eklem iltihabının ilk belirtisi ağrıdır. Ağrı genellikle istirahat halindeyken ve dinlenme ile ağrı geçmiyorsa , şiddetleniyorsa , gece ağrıları varsa özellikle sabah kalktığında bu ağrı nedeni ile eklemini kullanamıyorsa ve tutukluk denilen eklemin hareketinde zorluk yaşıyorsa bu tür şikayetlerin iltihaplı romatizmal hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir. Sadece eklem bulguları değil aynı zamanda hastanın sistemik semptomları, hafif ateş , halsizlik, güçsüzlük bu tür yakınmalarda genellikle eklem ağrılarına eşlik edebilirler. Bunun dışında hasta daha ziyade eklemi kullanırken ağrıdan yakınıyorsa , şişlik o kadar belirgin değilse veya varsa gün içerisinde eklemi kullandıkça daha çok artıyorsa bu tür durumlarda daha çok mekanik problemler söz konusu olabilir. Örneğin kireçlenme mekanik problemler içerisinde en sık görülen hastalık grubudur. Bu tür durumda hastalar genelde sabah yataktan kalktıklarında kendilerini çok iyi hissettiklerini ama gün içinde eklemi kullandıkça ve her oturup kalkmada eklemi kullanma hareketinin başladığında ağrıların arttığını , gün içerisinde şişlikleri görebilmektedir.